U bent hier: Home Database Oorkonden

nr. 1210.09.23(na 1210.00.00)
1210 (januari 1 - 23 september)

Dirk II (van der Are), bisschop van Utrecht, bevestigt de abt en de broeders van Mariënweerd in hun bezittingen, waaronder die te Mill en Hal.

Origineel

[A]. Niet voorhanden.

Afschriften

[B]. (vóór 23 mei 1265), niet voorhanden, maar bekend uit een vidimus voor de abdij Mariënweerd d.d. 23 mei 1265, waar een verwijzing staat naar een cartularium: ut supra in isto eodem folio, alsmede uit een vidimus d.d. 1302.05.18: litterarum seriem infrascriptam religiosorum virorum .. abbatis et .. conventus monasterii Beate Marie in Insula, ordinis Premonstratensis, antiquo registro quorundam suorum privilegiorum insertam vidimus. − C. Brussel, KB, hs. nr. 17904-17906 (= cartularium van de abdij Mariënweerd), fol. 4r-v (oude foliering 2r-v), onder het opschrift: Generalia privilegia, en de rubriek: Item confirmatio sive privilegium, mogelijk naar [B].

Uitgaven

a. Koch, OHZ I, 485-486, nr. 305, naar C (gedateerd 1210). Zie verder aldaar.

Regesten

Koch, OHZ I, 485-486, nr. 305. Zie verder aldaar.

Onechtheid

Deze oorkonde maakt deel uit van een groep van zeven oorkonden uit het archief van de abdij Mariënweerd die volgens Bouman, ‘Over de oudste oorkonden’, 280-291, m.n. 286, vervalsingen zouden zijn. Brandt (‘Over de oudste oorkonden’, 229 e.v.) bracht argumenten in tegen deze valsverklaring, die op hun beurt door Oppermann zijn weersproken (‘Bijdrage tot de kritiek’, 212 e.v.). Ook Koch, OHZ I, 485-486, nr. 305, was van mening dat onderhavige oorkonde een vervalsing is en plaatste in zijn editie de tekstgedeeltes die volgens hem zeker onecht waren, tussen scherpe haken. Kruisheer beargumenteerde de echtheid van een aantal van de zeven oorkonden, waardoor het fundament onder de bewijsvoering van de onechtheid ten aanzien van onderhavige oorkonde is komen te vervallen. Voor een uitvoerige weergave van deze argumentatie, zie Kruisheer, OHZ II, nr. 522, 122-124.

Samenhang

Onderhavige oorkonde is de vooroorkonde van Van Synghel, DONB, nr. 1231.09.23(na 1230.12.24).

Datering

De terminus antequem van onderhavige oorkonde wordt bepaald door het einde van de dertiende indictie, die loopt tot 23 september 1210.

Afbeelding 11210.09.23-na1210.00.00-fol.4r
Afbeelding 21210.09.23-na1210.00.00-fol.4v
Volledig scherm

Ego Theodericus, Dei gratia Traiectensis ecclesie humilis minister, dilectissimis filiis Arnoldo, abbati de Insula Sancte Marie, eiusque fratribus tam presentibus quam futuris regulariter substituendis in perpetuum.

Quamquam universi nostre ecclesie filii ad nos respectum consolationis in necessitatibus suis debeant habere, decet nos tamen pauperum Christi vota miseratione paterna amplius promovere atque eorum iustas petitiones ac necessarias nostra autoritate confirmare.

Nos igitur vestris utilitatibus consulentes vestreque quieti nunc et in posterum providentes ecclesiam in Insula Beate Marie sub beati Martini et nostra protectione suscipimus et presentis scripti privilegio communimus, statuentes ut quascumque possessiones, quecumque bona eadem ecclesia in presenciarum iuste et canonice possidet aut in futurum concessione pontificum, liberalitate regum, largitione principum sive quorumcumque oblatione fidelium seu aliis iustis modis, Deo propicio est possessura, vobis vestrisque successoribus firma permaneant et illibata. In quibus hec dignum duximus propriis exprimenda nominibus: Insulam videlicet cum suis usibus omnibus, septem mansos in Bosg cum suis usibus et terciam partem decime et quicquid eadem ecclesia possidet in areis, agris, pascuis, aquis, Deile, Inspic, Rumede, Ghellinchem, Bisde, Spiic, Treiecti et in utroque Inen, et in Bomele, Wrdene, Milnea, Halle et in Werdorp quatuor mansos cum decima maiore et minore et iusticia et cunctis usibus eorundem, et in Paueie tres mansos et decimam XX mansorum, capellam quoque Lancsmere cum fundo, in quo sita est, liberam et a minuta decima immunem, et terras quas ex utraque parte laci possidet, et in Busighem et in Weithusen et in Godebreghtingen et in Inferiori Tillo universam decimam maiorem et minutam, censum et iusticiam et octo mansos cum omnibus usibus suis, et in Scalcwiic mansum et dimidium et in Westrem dimidium mansum et piscaturam in Hollandia inter Willebucsh Orth et Buckenhalszile, quam comes Theodericus contulit et, eo mortuo, frater ipsius Willelmus, comes, postea confirmavit, ita ut universaliter omnes in predicta piscatura proventus, sive fluonum sive aliorum retium vel quorumlibet modorum piscandi, in fratrum usus libere cedant; et minutam decimam in Haimunt et annuatim redditus unius marce in Helleuothe. Eis etiam qui infirmitatis angustia pressi sub titulo professionis vestre mundo renunciare voluerint vel etiam qui suis possessionibus ecclesiam vestram dotaverint, si tamen vinculo non subiaceant anathematis, sepulturam ibidem libere concedimus. Decrevimus ergo ut nulli omnino hominum liceat prefatam ecclesiam perturbare aut eius possessiones auferre vel ablatas retinere, minuere seu quibuslibet fatigare vexationibus, sed omnia integra conserventur eorum pro quorum gubernatione et sustentatione concessa sunt usibus omnimodis profutura, salva nostra canonica iusticia.

Si qua igitur in futurum ecclesiastica secularisve persona huius nostre constitutionis paginam sciens contra eam temere venire temptaverit secundo terciove commonita, si non satisfactioneb congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat reamque se divino iudicio existere de perpetrata iniquitate se cognoscat et a sacratissimo corpore Dei et Domini redemptoris nostri Ihesu Christi aliena fiat atque in extremo examine districte ultioni subiaceat. Cunctis autem eidem loco iusta servantibus sit pax Domini nostri Ihesu Christi, quatinus et hic fructum bone actionis percipiant et apud districtum iudicem premia eterne pacis inveniant.

Acta sunt hec anno dominice incarnationis Mo CCo Xo, indictione XIIIa, sub testimonio tam prelatorum quam fratrum nostrorum, quorum nomina subscripta habentur: Otto, Maioris ecclesie prepositus, Remboldus, eiusdem ecclesie decanus et prepositus de Sancta Maria, Walterus, prepositus Sancti Saluatoris et Sancti Petri, Willelmus, decanus Sancti Saluatoris, Reinerus, decanus Sancte Marie, magister Henricus, decanus de Sancto Iohanne, Ghiselbertus, prepositus Sancti Iohannis, Willelmus, comes Hollandie, Symon de Harlem, Alardus de Buren, Ghiselbertus de Amestelle, Hubertus de Businghem, Albertus et Willelmus de Wluin, Godefridus, pincerna, Gozuinus, dapifer, et alii quamplures.

a
hierna H doorgestreept C.
b
hierna condigna geëxpungeerd C.

Document acties