Niet eerder uitgegeven.

Niet voorhanden.

Voor de in de dispositio vermelde oorkonde van Willem I, heer van Altena en Horn, zie Van Synghel, DONB, nr. 1253.06.22(na 1242.03.12). Voor de in de dispositio vermelde statuten, uitgevaardigd door Daniel, deken, en Reinier, kanunnik van Tongeren, de bekrachtiging door Robert, bisschop van Luik, de goedkeuring door Jan, deken, aartsdiaken en het kapittel van Luik, en de bevestiging door Gerard, aartsdiaken van Luik, zie Idem, nrs. 1238.07.21, 1244.05.31(na 1244.05.00), 1244.06.02 en 1294.06.17.

Magister Gerardus, archidiaconus, et magister Renerus, canonici Tungrenses, visitatores civitatis et diocesis Leodiensis, a venerabili patre Hugone, Dei gratia titulo Sancte Sabine presbiitero cardinali, apostolice sedis legato, constituti, universis presentes litteras inspecturis in Domino salutem.

Cum nos authoritate predicta ecclesiam de Corteschem visitaverimus, diligenti inquisitione facta super statu ecclesia et personarum eiusdem loci, invenimus quod in eadem ecclesia officium divinum et nocturnum competenter fiebat defectus, tamen quosdam circa hoc invenimus videlicet quod impediente missa parochiali in dominicis et festivis diebus ultra horam debitam celebrari summa missa protrahebatur in tantum, ut aliquando summa missa vel parochialis omittebatur, quare districte precipimus plebano eiusdem loci ut de cetero de missa et officio suo ita tempestive se expediat, ut hore et missa conventus nec impediantur nec retardentur.

Item quia invenimus quod missa pro defunctis non cantabatur in eadem ecclesia, nisi in adventu et in Quadragesima, iniunximus decano et capitulo dicte ecclesie quod de cetero, nisi infra Pascha et Pentecosten et infra solemnes octavas vel nisi tale festum occurrat, quod habet novem lectiones vel in quo Te Deum in matutinis et Gloria in excelsis in missa decantentur; vigilias post nonam et missam pro defunctis post primam decantent.

Item quod nocturnuma in qualibet nocte in matutinis decantetur, nisi in temporibus et diebus predictis vel nisi sit tale festum quod saltem habeat propriam collectam, quemadmodum in generali synodo est constitutum.

Item quia invenimus quod in eadem ecclesia defectus erat librorum maxime, cum ibi non esset biblia nec passionarium nec homiliarium nec capitularium, sine quibus divinum officium commode non valet expediri, iniunximus et precepimus eisdem decano et capitulo quod procurent quanto possent citius quod predicti libri habeantur. Et ut hec facilius possint consummari, statuimus et ordinamus quod admodum vir nobilis Wilhelmus de Althena et de Hoerne, patroni dicte ecclesie Cortesensis, consensit per litteras suas patentes quod quandocumque et quotiescumque aliquem ex canonicis Cortesensibus decedere contigerit, fructus anni annum defuncti immediate subsequentis ad libros exquirendos et ad ornamenta ecclesie pro medietate perpetuo convertat de consilio decani et capituli ecclesie predicte; residua autem medietas dictorum fructuum cedat ad fabricam claustri, ambitus et officinarum ecclesie memorate, quorum omnium defectus est ibidem, proviso tamen quod in dicto anno ecclesia debitis obsequiis ad que dicta prebenda tenebitur non fraudetur.

Item iniunximus etiam decano et capitulo eiusdem quod quanto citius possint aggrediantum edificare claustrum, ambitum et officinas necessarias et competentes, videlicet capitulum, refectorium, scolas et dormitorium et granarium et alia, sicut alie conventuales ecclesie habere consueverunt maxime cum aream habeant ad hoc optimam et competentem; habeant etiam ambitum ad circumeundum in dominicis diebus cum processione et cemiterium speciale in quo corpora clericorum et eorum, qui suam apud conventum elegerint sepulturam vel qui redditus ad anniversaria sua legaverint vel pitantias fratribus assignaverint et aliorum honestorum tumulentur.

Item volumus etiam quod donec scole sint parate, scolares in halla ante fores ecclesie vel alibi in aliquo loco apto doceantur. Prohibemus etiam ne de cetera infra ecclesiam doceantur, eo quod per eos officium divinum impeditur.

Item statuimus etiam quod in parte aree que superstes remanebit ultra cemiterium et officinas predictas, equaliter dividantur sex curtes in quibus sex domus claustrales construantur, ita ut singuli canonici singulas habeant domus claustrales gaudentes eadem immunitate eodemque priviligio et lege, quibus gaudent claustro et domus claustrales Leodiensium ecclesiarum.

Item preterea statuimus quod ecclesia Cortensensis unum ex canonicis habeat camerarium sive computatorem, qui omnes redditus colligat et distribuat fideliter et semper in fine duorum mensium computationem reddat de receptis.

Item statuimus quod quidquid perdunt foranei vel per contumaciam absentes vel quod reddunt illi, qui per licentiam absunt, totum convertatur ad fabricam officinarum quousque dicta fabrica sit consummata. Si vero consummata, cedat totum ad distributiones faciendas inter canonicos qui presentes erunt in horis.

Item constituimus quod quicumque canonicus recedit ab ecclesia sine licentia decani et capituli, hoc excepto quod decanus sine capitulo potest dare sex septimanas licentie simul vel per partes, decanus mediante capitulo inbanniet fructus prebende sue et quidquid tempore talis absentie pro rata temporis, quousque reversus contumaciam suam expurgaverit, in blado vel in denariis recipere debuisset; si presens fuisset, ad predicta convertatur. Si vero idem contumax prebendam anni consumpserit vel detulerit, non recipiatur ad fructus prebende donec plene restituerit illud quod tempore absentie, secundum ratam temporis, eum contigisset, si presens fuisset.

Item cum invenerimus quod prebende Cortesenses sint tenues nec habent denarios ad distribuendum in horis, ordinamus quod quicumque canonicis non interesset matutinis, perdet unum denarium Lovaniensem; similiter in missa unum et in vesperis unum. Et camerarius diligenter notet et computet quantum quilibet canonicus perdiderit; et in ultimo sabbatho cuiuslibet mensis computatio fiet de predictis et hoc, quod quilibet amisit, per decanum recipiatur de fructibus prebende sue. Et quod collectum fuerit, distribuatur inter presentes. Si vero ille canonicus fructus suos deportavit vel consumpsit, nihil ei detur ulterius de fructibus, donec plene receptum fuerit de prebenda sua quod reddere tenebatur.

Item cum prebende Cortesenses sint sacerdotales, sicut patet ex institutione prebendarum et consuetudine observata, statuimus quod de cetero nullus recipiatur ibidem ad prebendam, nisi sit sacerdos vel talis qui infra annum possit et debeat in sacerdotum promoveri. Nec aliquid recepiat de prebenda quosque promotus fuerit in sacerdotem. Et medio tempore decanus et capitulum recipiant fructus prebende et eos convertant ad onera ecclesie supportanda, proviso tamen quod ecclesia non fraudetur in quibus prebenda eadem tenetur.

Item quando defectus est in dicta ecclesia, diaconi et subdiaconi, qui evangelium et epistolam legant, et Christina et Margareta, sorores, mansum unum terre de consensu patroni in elemosynam donaverunt ad prebendam subdiaconi in perpetuum. Et iam eandem prebendam dictus patronus contulerit Gerardo, clerico, nepoti earumdem.

Nos, authoritate dicti domini legati, necnon et domini nostri Hugonis, Dei gratia Leodiensi electo ordinaria, quam ego magister Gerardus, Dei gratia archidiaconus Leodiensis, fungor in spiritualibus, donationem et assignationem huiusmodi ratam et acceptam habentes approbamus et confirmamus, statuentes ut ex nunc et in perpetuum predicta terra maneat ad prebendam subdiaconi. Et subdiaconus canonicus sit in eadem ecclesia perpetuo aliis canonicis incorporatus. Si vero ex donatione fidelium vel aliis modis contingat redditus ad prebendam diaconi assignari et patroni consensu haberi, nos id similiter approbamus et confirmamus.

Item statuimus quoque et volumus quod ordinatio de mandato bone memorie venerabilis patris Iohannis, Dei gratia olim Leodiensis episcopi, etb maioris ecclesie, que in vestra ecclesia penes vos habetur, conscripta a decano Tungrensis ecclesie et a me, magistro Renero, eiusdem ecclesie canonico, facta, quoad omnes eius articulos inviolabiliter observetur, exceptis quibusdam articulis postmodum a domino Roberto, bone memorie Leodiensi episcopi, per temporis variationem variatis.

Item precipimus etiam districte decano eiusdem ecclesie ut omnia predicta ita diligenter faciat exequi vel ab eo ne culpa requirabit et pena.

Datum in vigilia beati Iohannis Baptiste, anno Domini 1253.