Universis Christi fidelibus presens scriptum visuris Arnoldus de Louanio et Elizabeth eius uxor, domini terre de Breda, salutem et rei geste cognoscere veritatem.

Crescente mundi malitia opus est ut hominum crescat industria et cautela, quibus provideatur ut quod geritur in tempore, consummetur feliciter et servetur.

Eapropter universitati vestre tenore presentium litterarum nostrarum volumus esse notum quod viri religiosi abbas et conventus Loci sancti Bernardi Cisterciensis ordinis, Cameracensis diocesis, iusto a nobis titulo acquisiverunt omnem et totalem nostram decimam, tam veterem quam novam, que nunc est vel in futuro accrescere poterit quoquo modo, videlicet siliginis, ordei, avene, lini ac universorum et singulorum fructuum qui in terra seminantur, iacentem in parrochiis de Woude et de Loenhout et in locis qui dicuntur Hoghescote et Herdebrant sitis in parrochia sancti Iacobi iuxta Ekerne, que parrochie infra terminos nostri dominii continentur; decimam quoque nostram minutam predictarum parrochiarum de Woude et de Loenhout, agnorum videlicet, vitulorum, pullorum equinorum, edorum, apum ac universaliter omnium rerum et singularum, expressarum et non expressarum, ac si essent propriis expresse et specificate hominibus, que solent et de iure debent nunc aut in posterum decimari et infra limites et metas dictarum parrochiarum et dictorum locorum, quocumque mete et limites se extendant, usque in hodiernum diem habuimus, tenuimus et possedimus aut in futuro habere omnimodo poteramus; et specialiter in Herelle, quem locum licet ad parrochiam de Woude cum suis pertinuit et adhuc pertineat incolis atque prediis, duximus specialiter declarandum, quia investitus de Berghen super Zoem in dicto loco pro tenuitate sui beneficii recepit antiquitus permissione predecessorum nostrorum dominorum de Breda et adhuc recipit tertiam partem tam maioris decime quam minute turvarum tantum de hiis omnibus et feni in predicta parrochia de Woude sola nobis decimatione retenta. Acquisiverunt preterea a nobis annuos redditus nostras duarum garbarum avene, spadescoef vulgaliter nuncupatos, quas habebamus, possidebamus et levabamus in locis qui dicuntur Leiderwiic et Cardepolre, sitis in parrochia de Ekerne, cum omni iure quo dictarum garbarum ad nos prefati redditus pertinebant. Cuius modi acquisitiones a predictis ·· abbate et conventu a nobis facte, cesserunt in utilitatem nostram et commodum terre nostre, cum ipsarum acquisitionem pretextu et occasione quedam bona ad ius et proprietatem nostram et dominii nostri revocata sint et reducta, que nobili domicelle Sophye de Maghlinia, relicte felicis memorie Henrici quondam domini de Breda, predecessoris nostri, tali erant conditione assignata a nobis ut prescriptis ad hoc temporibus hec possent a nobis redimi, si vellemus.

Ceterum ut premissa acta omnia et conventa sollempnius confirmarentur et dicti religiosi bonis predictis quieta tranquillitate gauderent et fruentur et in posterum perpetuis temporibus gaudeant et perfruantur, nos Arnoldus, dominus de Breda predictus, et Elizabeth eius uxor, prefata domina de Breda, per potentem curatorem sive manburnum presentibus hominibus nostris feodalibus ad hoc a nobis in Ekerne specialiter convocatis, Henrico scilicet de Asca, domino de Bucgenhout, Waltero de Bergheem, Iohanne de Dorne, Nicholao Folcart, militibus, Zimaro, scabino Antwerpiensi, Egidio de Busengheem, dapifero nostro, Egidio Boc, Iohanne de Rintuoert, Iohanne de Hoghebome, Arnoldo dicto Omeken, Nicholao de Hammerlo, Arnoldo Ludinc, Willelmo de Alta Domo ac eisdem a nobis super huiusmodi requisitis, iudicio eorum predicta bona omnia et singula predictis religiosis allodavimus, per investituram legitimam transtulimus in eosdem, werpivimus et effestucavimus super eisdem ac dictis nostris hominibus feodalibus super hiis secundo requisitis, iudicantibus nichil omisimus quod de iure fuit de huiusmodi faciendum. Nichil enim nobis iuris ipsis iudicantibus, nichil nostris successoribus in omnibus et singulis premissis bonis retinuimus, nostra tamen iusticia, ubicumque super premissis bonis resplendeat, et feni ac turvarum ut predictum est in sola parrochia de Woude decimatione exceptis. Promisimus igitur et promittimus predictis religiosis pro nobis et nostris successoribus quod acquisitionem bonorum predictorum factam ab dictis religiosis a nobis perpetuis temporibus ratam et inconcussam servabimus et servare tenemur et quod contra premissa vel eorum aliquod numquam per nos vel alium veniemus, nec quicquam attemptabimus ullo modo, nec artem nec ingenium queremus per nos aut per alium quibus dicti abbas et conventus de bonis memoratis minus pacifice gaudeant et fruantur. Preterea renuntiamus omni iuris auxilio canonici pariter et civilis, omni actioni vel exeptioni reali vel personali, omnibus in factum aut in rem vel personam proponendis cunctisque aliis exeptionibus, cuiuscumque iuris auxiliis quibus prescripta vel subnotata aut aliquod eorundem possent infringi vel aliquatenus infirmari. Insuper promisimus et promittimus antedictis religiosis legitimam guarandisiam super predictis bonis et etiam quod ipsos de eisdem contra quoscumque tanquam domini terre et sicut iuris est et consuetudinis patrie defendemus.

In omnium igitur premissorum firmamentum et memoriam sempiternam presentes litteras sigillorum nostrorum munimine fecimus roborari. Quas litteras ut maius obtineant robur firmitatis, dilecti fratris ac domini nostri Henrici de Louanio, domini de Harstallio, Rasonis, domini de Lidekerke, qui tamen premissis non interfu[e]runt presentia corporali, Henrici quoque de Ascha, domini de Bucgenhout, Walteri de Bergheem, Iohannis de Dorne, Nicholai Folcart, militum ac hominum nostrorum feodalium predictorum, Egidii Antwerpiensis ecclesie et Walteri Lirensis ecclesie decanorum, magistri Symonis, cantoris, et Symonis dicti Noze, canonicorum ecclesie Antwerpiensis, qui omnes premissis cum multis aliis, cum fierent, affuerunt in Ekerne, scabinorum etiam Antwerpiensium: Zimari prenotati, qui premissis interfuit, Willelmi Wilmari, lohannis Bode, Arnoldi Cambitoris, Pauli Bornecolve et Nicholai de Vetborch, coram quibus predictas acquisitiones recognovimus, ad petitionem et procurationem nostram sigillorum appensione fecimus communiri. Nos quoque Henricus de Louanio, dominus de Harstalio, Raso, dominus de Lidekerke, Henricus de Ascha, dominus de Bucghenhout, Walters de Bergheem, lohannes de Dorne, Nicholaus Folcart, milites, nos quoque Antwerpiensis et Lirensis ecclesiarum decani, Symon, cantor, et Symon Noze, Antwerpiensis ecclesie canonici, et nos Zimarus, Willemus Wilmari, lohannes Bode, Arnoldus Cambitor, Paulus Bornecolue et Nicholaus de Vetborch, Antwerpienses scabini, recognoscimus ad petitionem dictorum nobilium Arnoldi et Elizabeth, dominorum de Breda, sigilla nostra presentibus litteris ad maiorem firmitatem in testimonium [appendisse].

[Ac]tum apud Ekerne, anno Domini M° CC° septuagesimo septimo, in octavis Nativitatis beati Iohannis Baptiste.

Vertaald door Geertrui Van Synghel

Arnoud van Leuven en zijn echtgenote Isabella, heer en vrouwe van Breda, maken bekend dat abt en convent van de Sint-Bernardsabdij, van de Cisterciënzerorde in het bisdom Kamerijk, van hen met de juiste titel de hele tiend hebben verworven, zowel de oude als de nieuwe, zoals die nu is en in de toekomst op welke wijze dan ook zou kunnen aangroeien, namelijk van rogge, gerst, haver, vlas en van alle producten die in de grond worden gezaaid, gelegen in de parochies van Wouw en Loenhout en in de plaatsen Hoghescote en Ertbrand, gelegen in de parochie van Sint-Jacob bij Ekeren, welke parochies binnen de grenzen van onze heerlijkheid liggen; ook hebben zij de kleine tiend van Arnoud en Isabella verworven van de parochies van Wouw en Loenhout, namelijk van lammeren, kalveren, van jonge paarden, bokken, bijen en van alle zaken, vermeld en niet vermeld, en indien zij er zouden zijn, duidelijk en gespecificeerd met lijfeigenen, die zij gewoon zijn en die zij rechtens nu of in de toekomst moeten belasten met tiend en die Arnoud en Isabella binnen de grenzen en afmetingen van de genoemde parochies en plaatsen, waar deze zich ook uitstrekken, tot op de dag van vandaag hebben gehad, gehouden en bezaten of in de toekomst op enige manier zouden kunnen hebben; en in het bijzonder voor Heerle, de plaats die hoort bij de parochie van Wouw en hiertoe behoort met inwoners en bezittingen, hebben Arnoud en Isabella een bijzondere verklaring afgelegd, omdat de pastoor van Bergen op Zoom in Heerle, vanwege het gebrek van zijn beneficie, van oudsher met instemming van hun voorgangers, de heren van Breda, en tot op dit moment een derde van de grote en de kleine turftiend en van het hooigeld in de parochie van Wouw heeft ontvangen, behoudens de tiend die voor Arnoud en Isabella gereserveerd is. Bovendien zullen abt en convent van Arnoud en Isabella de jaarlijkse inkomsten ontvangen van twee schoven haver, ‘spadescoef’ genoemd in de volkstaal, die zij hebben, bezitten en heffen in de plaatsen Leerwijk en Kaartspolder, gelegen in de parochie van Ekeren, met alle recht dat Arnoud en Isabella toekomt in de inkomsten van deze twee schoven. Welke schenkingen dan ook, die door Arnoud en Isabella aan abt en convent gedaan zijn en door dezen weer afgestaan ten nutte en ten voordele van het land van Breda, zullen abt en convent kunnen terugkopen, indien Arnoud en Isabella dat zouden willen., wanneer hun schenking en goederen tot het recht en bezit en de heerschappij van Arnoud en Isabella teruggeroepen en teruggebracht zouden zijn, die aan edelvrouwe Sofie van Mechelen, weduwe van Hendrik, heer van Breda, hun voorganger, door Arnoud en Isabella waren toegekend onder een dergelijke voorwaarde. Opdat alle gedane en overeengekomen zaken plechtig zouden worden bekrachtigd en abt en convent in rust zouden kunnen genieten van de genoemde goederen en ook voor eeuwig in de toekomst, hebben Arnoud en Isabella alle genoemde goederen tot eigen bezit gemaakt van abt en convent door een bevoegde voogd in aanwezigheid van hun leenmannen, die hiertoe speciaal te Ekeren waren opgeroepen, namelijk Hendrik van Asse, heer van Buggenhout, Wouter van Berchem, Jan van Deurne, Nicolaas Volkard, ridders, Zimar, schepen van Antwerpen, Gillis van Buizegem, baljuw van Arnoud en Isabella, Gillis Boc, Jan van Rundsvoort, Jan van Hoogboom, Arnoud Oem, Nicolaas van Ammerlo, Arnoud Ludinc, Willem van den Hogenhuis, en degenen die door Arnoud en Isabella hierover ontboden zijn. Zij hebben de goederen door een wettige bekleding aan abt en convent overgedragen, afstand gedaan en afgezien van de goederen en met hun leenmannen die hierover gevraagd waren, hierbij uitsprekend dat zij niets zullen vergeten wat rechtens hierover moet worden gedaan. Arnoud en Isabella behouden zich geen enkel recht voor noch aan hun opvolgers in de genoemde goederen, behoudens hun rechtspraak, waar die ook maar verschijnt in de genoemde goederen, en van de hooi- en de turftiend, uitgezonderd in de parochie van Wouw, zoals voorzegd is. Arnoud en Isabella beloven aan abt en convent voor hun en hun opvolgers dat zij de gedane verwerving van goederen altijd geldig en ongeschonden zulllen bewaren en dat zij nooit iets zullen doen tegen het voorgaande of op geen enkele wijze iets zullen ondernemen en dat noch zij noch een ander iets zullen vragen waardoor abt en convent minder vreedzaam zouden kunnen genieten van de vermelde goederen. Bovendien hebben Arnoud en Isabella afstand gedaan met elke rechshulp, kerkelijk en civiel, met elke daad en gerechtelijke tegenwerping van een zaak of persoon, met alle dingen die zij in een handeling of in een zaak of persoon naar voren kunnen brengen en met alle overige gerechtelijke tegenwerpingen, en met alle rechtshulp hiervoor beschreven en genoteerd of dat iets van die dingen zou kunnen ongedaan maken of tot op zekere hoogte ongeldig. Bovendien beloven Arnoud en Isabella aan abt en convent wettige waarschap over de voornoemde goederen en ook dat zij hen tegen iedereen als grondheer en naar het recht en de gewoonte van het land zullen verdedigen.

Arnoud en Isabella bezegelen en hebben gevraagd om aan deze oorkonde hun zegels te handen aan: hun broer Hendrik van Leuven, heer van Herstal en aan Raas, heer van Liedekerke, die niet in levende lijve aanwezig waren bij het voorgaande, aan Hendrik van Asse, heer van Buggenhout, Wouter van Berchem, Jan van Deurne, Nicolaas Volkard, ridders en hun leenmannen, Gillis, deken van Antwerpen, Wouter, deken van Lier, meester Simon, zanger, en Simon Noze, kanunniken van Antwerpen, die allen aanwezig waren wanneer de zaken gebeurd zijn te Ekeren met vele anderen, schepenen van Antwerpen: Zimar, die aanwezig was, Willem Wilmar, Jan Bode, Arnoud de Wisselaar, Paul Bornecolve en Nicolaas van Uitbergen, in wiens bijzijn Arnoud en Isabella de vermelde verwervingen hebben erkend.

Hendrik van Leuven, heer van Herstal, Raas, heer van Liedekerke, Hendrik van Asse, heer van Buggenhout, Wouter van Berchem, Jan van Deurne, Nicolaas Volcard, ridders, en de dekens van Antwerpen en Lier, Simon, zanger, en Simon Noze, kanunniken van Antwerpen, en Zimar, Willem Wilmar, Jan Bode, Arnoud de Wisselaar, Paul Bornecolve en Nicolaas van Uitbergen, schepenen van Antwerpen, hebben bezegeld op verzoek van Arnoud en Isabella.

Gedaan te Ekeren, in 1277.