< terug naar de lijst met oorkonden

's Hertogenbosch belooft de hertog van Brabant dat de gevangenen van het gevecht bij Hintham zullen worden vrijgelaten (1306)

Samenvatting
De stad ’s-Hertogenbosch heeft vrede gesloten met hertog Jan II van Brabant en belooft alle gevangenen die buitgemaakt zijn in de veldslag tussen Rosmalen en Hintham vrij te laten. De gevangenen krijgen ook al hun eigendommen terug.
Als Arnoud van Uitwijk, die tijdens de strijd gewond geraakt was, aan zijn verwondingen zou komen te overlijden, dan wordt een commissie van vier personen samengesteld (twee namens de stad en twee namens de bloedverwanten van het slachtoffer) die bepaalt hoeveel de burgers van ’s-Hertogenbosch daarvoor zullen moeten betalen.
Ook zal de stad aan de hertog van Brabant een boete betalen van 5500 pond.

Achtergrondinformatie
1305-1306 waren woelige jaren in de stad ’s-Hertogenbosch. Er was een machtsstrijd gaande, omdat de ambachtsgilden medezeggenschap opeisten in het bestuur van de stad. Zij wilden toezicht en controle op de stedelijke financiën. Uiteindelijk werd het stadsbestuur aan de kant geschoven. Het zogenaamde ‘gemeen’ (het gewone volk) had nu de macht in handen. Maar dit was slechts van korte duur. Op 10 februari 1306 sloten hertog Jan II van Brabant en de stad een vredesovereenkomst, waarin het oude bestuur weer in ere hersteld werd. De machtsovername door de ambachtslieden duurde dus niet lang. Later zouden zij wel een positie verwerven in het stadsbestuur.
Op datzelfde moment waren er ook problemen tussen de stad ’s-Hertogenbosch en de heer van Heusden. Op bevel van de hertog van Brabant trok heer Jan I van Cuijk op met een leger. Juist buiten de stad, tussen Hintham en Rosmalen, vond een gevecht plaats, waarin de Bosschenaren de overwinning behaalden. Er viel één dode en een aantal gewonden.
De stad ’s-Hertogenbosch verzoende zich in februari 1306 met de hertog en de heer van Heusden. Alle personen die bij het gevecht tussen Rosmalen en Hintham gevangen genomen waren, werden vrijgelaten.
Arnoud van Uitwijk was tijdens het gevecht gewond geraakt. Toen de oorkonde werd opgesteld, was het nog niet zeker of hij het zou overleven. Vandaar dat er een duidelijke afspraak gemaakt werd over een eventuele vergoeding bij zijn overlijden. In latere documenten wordt hij nog genoemd, dus die boete kon de stad ’s-Hertogenbosch op zak houden.

Tips voor een script
Heel veel is er niet bekend over de achtergrond van dit gevecht. Dat geeft jou de kans om er je fantasie op los te laten. Waarom hadden ’s-Hertogenbosch en hun 'buurman' de heer van Heusden ruzie? Waarom koos hertog Jan II de kant van de heer van Heusden en stuurde hij zijn leenman Jan van Cuijk er met een leger op af? Wat gebeurde er tijdens de veldslag? Hoe raakte Arnoud van Uitwijk gewond? Hoe behandelden de Bosschenaren hun gevangenen? Met welke dreigementen of beloftes bracht hertog Jan II de stad Den Bosch ertoe om de gevangenen vrij te laten? Je mag het allemaal zelf bedenken!

Over de oorkonde
Deze oorkonde is een origineel dat bezegeld was met het zegel van de stad ’s-Hertogenbosch. Dat zegel is echter verloren gegaan, maar van andere bronnen weten we hoe dat eruit gezien zal hebben (zie hiernaast).

De tekst is geschreven in het Latijn.

De oorkonde is uitgegeven in H.P.H. Camps, Oorkondenboek van Noord-Brabant tot 1312, p. 837-838, nr. 701. Klik hier voor een digitale versie van de tekst.

Links

< terug naar de lijst met oorkonden